W pierwszej kolejności zaprezentuję grę:
Tablut
W wersji drewnianej prezentuje się następująco:
,a w wersji skórzanej tak:
ZASADY OGÓLNE:
Gra toczy się na kwadratowej planszy (boki kwadratu tworzy nieparzysta liczba pól).
Są dwie drużyny: mniej liczna królewska - broniąca i liczniejsza atakująca.
Atakujący zajmują pozycje na zewnątrz planszy a broniący w centrum z królem w samym jej środku.
Bicie zachodzi przez przechwycenie (oskrzydlenie pionka z dwóch stron w linii pionowej lub poziomej)
Celem gry dla królewskich jest uwolnienie króla przez doprowadzenie go do jednego z pól narożnych albo w innych wersjach przez doprowadzenie do krawędzi planszy.
Celem gry dla atakujących jest pojmanie króla przez okrążenie go.
Zasady dokładne:
Zwycięstwo:
Królewscy wygrywają, gdy król dotrze do jednego z pól narożnych.
Atakujący wygrywają, gdy okrążą króla.
Plansza gry:
Gra toczy się na planszy o wymiarach 11 na 11 pól ( ale także 9 na 9 lub 13 na 13 pól). Patrz zdjęcie.
Na planszy znajdują się pola specjalne 4 pola narożne i jedno pole tronowe na środku planszy.
Gracze i pionki:
W grze bierze udział dwóch graczy. Jeden gra liczniejszymi pionami atakującymi, których jest 24. Drugi gra pionkami broniącymi, których jest 13 w tym jeden król.
Pozycje startowe:
Pionki atakujące na starcie podzielone są na cztery grupy po 6 pionków, każda przy jednym boku planszy. Pięć pionków z grupy stoi zajmując środkowe pola zewnętrznych rzędów pól jeden pionek stoi przed szeregiem po jego środku.
Pionki broniące – królewskie zajmują środkowe pola planszy. W samym środku na polu tronowym stoi król. Dookoła niego w linii poziomej i pionowej stoją po dwa pionki z każdej strony. Dodatkowo po skosie król jest otaczany po jednym pionku z każdej strony.
Poruszanie:
Każdy pionek porusza się jak wieża w szachach czyli pionowo lub poziomo o tyle pól ile się chce do póki nie stoi na drodze inny pionek. Pionki nie mogą przeskakiwać.
Zaczynają grę broniący.
Zwykłe pionki nie mogą stawać na polu tronowym ani na polach narożnych. Może na nich stawać jedynie król. Pozostałe pionki mogą jedynie przechodzić prrzez pole tronowe.
Bicie:
Pionki są bite przez przechwycenie czyli oskrzydlenie pionka z dwóch stron w linii poziomej lub pionowej.
Dodatkowo pionki mogą być bite przez oskrzydlenie z jednej strony, gdy pionek stoi przy jednym z pól specjalnych tronowym lub narożnym.
Zbijanie króla:
Król bierze udział w biciu jak zwykły pionek lecz samemu nie jest bity tzn. pojmany w ten sam sposób. Pojmać króla można na kilka sposobów.
Król jest pojmany, gdy zostanie okrążony z wszystkich czterech stron.
Pojmanie zachodzi także, gdy okrążono z każdej strony króla wraz z jego gwardzistami.
Król zostaje pojmany, gdy zostanie okrążony z trzech stron przy polu tronowym.
Król zostaje tak samo pojmany z trzech stron przy krawędziach planszy.
Król może być pojmany także przez dwa piony przy samym polu narożnym, gdy stojący przed polem narożnym król zostanie okrążony z dwóch stron.
Inne nazwy:
- Hnefattafl
- Tawlbrwdd
Datowanie:
Gra jest wspomniana w zaledwie 3 historycznych źródłach pisanych:
- pamiętniku szwedzkiego botanika Karola Linneusza z jego wyprawy do Laponii w 1732 r. (fragment o grze Tablut)
- książce Walijczyka Roberta ap Ifan z 1587 r. (paragraf poświęcony grze Tawlbrwdd)
- manuskrypcie oznaczonym jako Oxon 122 z ok. 925 r. (tylko rycina planszy do gry w Alea Evangelii)
Moim zdaniem te 3 źródła wystarczą nam na "legalne" granie w tę grę w obozach
W internecie trzeba szukać muzeów(głównie zachodnie) które mają udostępnione zbiory online(jakąś cześć) i też można na cuda trafić.